klooster servie gradac

Kom tot rust in de kloosters in Servië

Waarom moet ik de laatste tijd toch zo vaak aan Servië denken? Eigenlijk weet ik het antwoord wel. Net als zoveel mensen snak ik af en toe naar rust. En zoals je hebt kunnen lezen in mijn jaaroverzicht had ik dat gevoel vorig jaar in het kwadraat. Toen begonnen er dus herinneringen aan de kloosters in Servië in me op te borrelen. Want daar heb ik een rust gevoeld zoals ik die zelden voel. Van die momenten waarop alles heel even oké lijkt. Waarop alle ellende in de wereld even niet lijkt te bestaan.

Zonsopkomst in Studenica

Het vaakst denk ik aan mijn ochtend in het Servisch-Orthodoxe klooster Studenica. In alle vroegte was ik wakker geworden door het ritmische geluid van een hamertje op een plank, dat door de bergen om het klooster heen werd weerkaatst. Omdat tijdens de Ottomaanse overheersing van Servië vaak de klokken uit de kerktorens werden geroofd, worden diensten sindsdien op deze manier aangekondigd. Zo ook de vroege liturgie om vijf uur ’s morgens.

Kloosters-Servië-plank
Plank en hamer om de dienst mee aan te kondigen

Het was nog donker, maar ik kon niet meer slapen. In gedachten zag ik de monnik voor me, in het donker om een van de kerken van het klooster lopend met zijn plank. De avond ervoor had ik de zon zien ondergaan over het klooster, dat op een prachtige plek staat. Nu voelde ik dat ik weer naar buiten moest, deze keer voor de zonsopkomst. En wauw, wat was het mooi toen de zon boven de omringende bergen uit kwam. Dat moment vergeet ik nooit meer. Heel even voelde het alsof alles goed was, alsof deze plek en dit moment genoeg waren en er niets meer te wensen viel.

Studenica-klooster in Servië

Na het ontbijt bekeek ik de binnenkant van enkele gebouwen in het kloostercomplex. Binnen de cirkelvormige muren (het klooster is ook prachtig vanuit de lucht) stonden ooit vier kerken. Van één daarvan zijn alleen nog de fundamenten over. In de andere drie kerken zijn prachtige fresco’s te zien. Ook al ben ik geen kerkganger, ik werd helemaal stil toen ik binnen stond en om me heen keek. Het klinkt misschien nogal zweverig, maar Studenica raakte me echt in mijn ziel en gaf me een gevoel dat ik niet meer ben vergeten.

Andere kloosters in Servië

Toch kwam natuurlijk dat moment dat ik Studenica weer moest verlaten. Maar er zijn nog veel meer kloosters in Servië! Ze werden in de middeleeuwen gebouwd, toen Servië een bloeiperiode doormaakte. Na vele jaren van plunderingen, branden, aardbevingen en verwaarlozing onder het communisme wordt er nu hard gewerkt om de Servische kloosters te herstellen.

Behalve Studenica bezocht ik in Servië deze kloosters:

Žica

Dit klooster, waar koningen uit de Nemanjić-dynastie werden gekroond, wordt ook wel het klooster met de zeven deuren genoemd: voor elke kroning één. Grote delen ervan zijn aan de buitenkant rood geverfd als symbool van de kroningen.

Zica-klooster in Servië

Sopócani

De levendige fresco’s in dit kloosters geven niet alleen religieuze personen weer, maar ook gebeurtenissen uit het leven van de leden van de Nemanjić-dynastie.

Sopoćani staat, net als Studenica, op de werelderfgoedlijst van UNESCO.

Spocani-klooster in Servië

Djurdjevi Stupovi

De kloosters van Servië zijn niet alleen de moeite waard door de religieuze architectuur en schilderkunst. Ze liggen vaak ook nog eens op de mooiste plekjes van het land: op hooggelegen punten met eindeloze uitzichten of juist beschut in een dal, zodat je het gevoel krijgt dat je een eeuwenlang bewaard geheim hebt ontdekt. Studenica was een voorbeeld van een klooster in een dal en Djurdjevi Stupovi is een voorbeeld van een hooggelegen klooster. Het uitzicht is – alweer – heel rustgevend.

Djurdjevi Stupovi-klooster in Servië

Gradac

Koning Uroš liet dit klooster bouwen voor zijn vrouw Helena d’Anjou en liet in de vallei speciaal voor haar overal bloemen planten. Romantisch! Helena werd hier ook begraven, maar later werd haar stoffelijk overschot in verband met de Ottomaanse overheersing ergens anders verstopt. En goed ook, want het is nooit meer teruggevonden.

Gradac-klooster in Servië

Nikolje en Blagoveštenje

De kloosters Nikolje en Blagoveštenje liggen allebei in de Ovčar-Kablar-kloof: een kloof van ongeveer twintig kilometer lang waar wel tien kloosters bij elkaar liggen. Ook een tochtje over de rivier die zich door de kloof kronkelt is fijn om te doen. Sommige kloosters waren vroeger alleen op die manier bereikbaar.

Blagovestenje-klooster in Servië

Kies je klooster(s)

De Servische kloosters Studenica, Žica, Sopócani, Djurdjevi Stupovi en Gradac maken deel uit van de internationale culturele route Transromanica. De meeste liggen in de bergen en sommige liggen in groepjes bij elkaar, zoals in de Ovčar-Kablar-kloof. Zo kun je er dus in korte tijd meerdere bezoeken.

In sommige kloosters kun je ook overnachten, zoals ik in Studenica heb gedaan. Het ligt misschien niet zo voor de hand voor iemand die niet religieus is, maar uiteindelijk was het een ervaring die ik niet had willen missen. De avond, nacht en ochtend doorbrengen in een klooster voelt toch heel anders dan een bliksembezoek!

Ik werd uitgenodigd om Servië te bezoeken voor Stralend Servië.

Deze pagina kan affiliatelinks bevatten. Als jij via zo’n link iets koopt of boekt, krijg ik een kleine vergoeding. Dit gebeurt anoniem en kost jou niets extra’s. Samenwerkingen en affiliatelinks stellen mij in staat om deze website te onderhouden en jou van informatie te blijven voorzien. Meer hierover lees je in mijn disclaimer/privacyverklaring.

Sandra van Bijsterveld
Sandra van Bijsterveld

Leuk dat je er bent! Mijn naam is Sandra van Bijsterveld. Na mijn studie Slavische talen (ik koos naast Russisch ook Tsjechisch en Bulgaars) werd ik vertaler en tekstschrijver. In 2013 begon ik met bloggen en inmiddels doe ik dat fulltime. Op Stralend Servië deel ik mijn persoonlijke ervaringen en tips voor een vakantie in Servië met je. Op andere websites blog ik over onze vakanties in Polen, Kroatië, Slovenië, Hongarije, Tsjechië en Letland.

2 reacties

  1. Mooi geschreven weer, Sandra. Wij waren in Studenica en Zica en herkennen de speciale sfeer, die je bij de kloosters voelt. Er wat wisten de bouwers van de kloosters de mooiste plekjes uit te zoeken! Ik heb bij onze blogpost over de kloosters een verwijzing naar jouw stuk geplaatst.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Ik ga akkoord met het privacybeleid.